Wybuch II wojny światowej był w dużej mierze podyktowany radykalizacją społeczeństw rozczarowanych wynikami konfliktu zakończonego w 1918 roku. Kruchy pokój uważano powszechnie za niesprawiedliwy, a na problemy natury politycznej nakładały się trudności mozolnie odbudowywanych gospodarek, których zwieńczeniem był wielki kryzys ekonomiczny. Fundamenty powojennego ładu były wyjątkowo słabe, zwłaszcza w obliczu problemów społecznych i gospodarczych nękających Europę. Doprowadziło to do wykształcenia szeregu totalitarnych ruchów, które zdominowały głównie Niemcy, Związek Radziecki, a w mniejszym stopniu także Włochy i Japonię, bazując na przekłamanych hasłach odnowy, odbudowy czy rewolucji. Wiele z podjętych wówczas działań przeczyło podstawowym zasadom demokracji i pokojowego rozwiązywania sporów. To właśnie totalitaryzmy dały początek ekspansywnej militaryzacji, doprowadzając do przerażających zbrodni, których przykładem są eksterminacja ludności żydowskiej i polskiej w czasie nazistowskiej okupacji czy masowe deportacje i rozstrzeliwania Polaków w czasie okupacji sowieckiej.

Poniżej prezentujemy krótki rys historyczny najważniejszych doktryn o charakterze totalitarnym lub autorytarnym, starając się ukazać ich szczególne cechy oraz wpływ na społeczeństwo w wybranych krajach. Zachęcamy także do skorzystania z wyszukiwarki umożliwiającej znalezienie konkretnych zagadnień.

 

Niemcy:

---

Nazizm – doktryna i jej główne założenia

---

Powstanie narodowego socjalizmu – początki ruchu nazistowskiego

---

Naziści w Niemczech – historia NSDAP

---

Pucz monachijski – nieudana próba zamachu stanu nazistów

---

Droga nazistów do władzy – jak Hitler został kanclerzem

---

Dlaczego Niemcy wybrali Hitlera? Przyczyny zwycięstwa nazistów

---

Podpalenie Reichstagu i prześladowania przeciwników politycznych

---

Noc długich noży – śmierć Ernsta Röhma i rozprawa z opozycją

---

Niemieckie plany podboju Europy

---

Remilitaryzacja Nadrenii i rozbudowa niemieckiej armii

---

Czym był pakt antykominternowski?

---

Zbrodnicza polityka niemieckich nazistów

---

Prześladowania ludności żydowskiej i Holocaust

---

Błędy doktryny „łagodzenia” względem Niemiec

---

Aneksja Austrii – Anschluss w 1938 roku

---

Konferencja monachijska – polityczne zwycięstwo Hitlera

---

Zajęcie Czechosłowacji przez III Rzeszę

---

Pakt Ribbentrop-Mołotow – porozumienie Niemiec z ZSRR

---

Stosunki polsko-niemieckie w okresie dwudziestolecia międzywojennego

---

Agresja Niemiec przeciwko Polsce

---

Okupacja państw europejskich przez Niemcy

---

Niemcy w czasie wojny

---

Zamach na Adolfa Hitlera w Wilczym Szańcu

---

Samobójcza śmierć Adolfa Hitlera

---

Podział Niemiec po II wojnie światowej

---

Procesy zbrodniarzy niemieckich w Norymberdze

---

Niemcy w sowieckiej niewoli

---

 

Związek Radziecki:

---

Rewolucja w carskiej Rosji – od obalenia caratu do bolszewickiej dyktatury

---

Powstanie Związku Radzieckiego

---

Dojście Stalina do władzy i organizacja totalitarnego państwa

---

Radzieckie reformy gospodarcze – skutki industrializacji i kolektywizacji

---

Wielki głód na Ukrainie

---

Wielka czystka w Armii Czerwonej

---

Radzieckie obozy – system Gułag

---

Kołyma – Polacy w radzieckich obozach

---

Okupacja krajów bałtyckich i Polski

---

Masowe wywózki Polaków w głąb Związku Radzieckiego

---

Zbrodnia katyńska – zamordowanie polskich oficerów

---

Kampania radziecka – rys militarny

---

Związek Radziecki w czasie Wielkiej Wojny Ojczyźnianej

---

Porwanie przywódców Polskiego Podziemia – proces szesnastu

---

Kontrofensywa na kierunku zachodnim i ponowna okupacja Europy Środkowej i Wschodniej

---

„Niezapomniane”, czyli historia alianckiej zdrady i sowieckiego barbarzyństwa

---

 

Włochy:

---

Źródła faszyzmu – podstawy ideologii

---

Nazizm a faszyzm – podobieństwa i różnice

---

Gabriele d’Annunzio – prekursor idei włoskiego zamachu stanu?

---

Marsz Czarnych Koszul na Rzym – dojście Mussoliniego do władzy we Włoszech

---

Mussolini dochodzi do władzy – organizacja faszystowskiego państwa

---

Wielka Rada Faszystowska – historia, skład, znaczenie

---

Włoski imperializm – tęsknota za Imperium Romanum

---

Osuszanie Bagien Pontyjskich – jak Mussolini budował nowe miasta

---

Lir w faszystowskich Włoszech – jak Mussolini walczył z inflacją

---

Wojna włosko-etiopska

---

Włoska Afryka Wschodnia – okupacja Etiopii i włoskie działania w Afryce Wschodniej

---

Oś Berlin-Tokio-Rzym

---

Włochy przystępują do II wojny – największy błąd Mussoliniego?

---

Włosi w czasie wojny

---

Regia Marina na Morzu Śródziemnym w trakcie II wojny światowej

---

Kampania bałkańska – rys militarny

---

Kampania włoska – rys militarny

---

Obalenie Mussoliniego i jego odbicie przez niemieckich komandosów

---

Upadek Mussoliniego

---

Wiktor Emanuel III – „Mała Szabla”… Mussoliniego?

---

 

Japonia:

---

Japoński imperializm – podboje Cesarstwa

---

Mandżuria i Cesarstwo Mandżukuo – wojna i okupacja

---

Japonia w czasie wojny

---

Ile trwało szkolenie japońskich oficerów w latach 30-tych?

---

Japońska Połączona Flota podczas ostatniej parady

---

Pancernik Musashi i jego tajna budowa

---

Kampania na Pacyfiku – rys militarny

---

Japończycy pod Monte Cassino – Nisei w amerykańskiej armii

---

Śmierć admirała Isoroku Yamamoto

---

Zbrodnie japońskie w czasie wojny na Pacyfiku

---

Kanibale na Chichi Jimie

---

Kamikaze – japońscy piloci-samobójcy

---

Umrzeć jak największym kosztem przeciwnika – jak werbowano kamikaze?

---

Zmasowane japońskie uderzenia lotnicze – „gendaizm”

---

Zrzucenie bomb atomowych i kapitulacja Japonii

---

Czy USA słusznie zrzuciły bombę atomową? Argumenty za i przeciw

---

Procesy tokijskie – sądzenie zbrodniarzy japońskich

---