„Ludzie ludziom zgotowali ten los…” - Zofia Nałkowska, „Medaliony”

NIESZABLONOWY PATRONAT

Kolejny patronat medialny nad książką poświęconą historii – tym razem w nieszablonowym wydaniu. Trzytomowa powieść Tomasza Petrusa opowiada dzieje trzech kobiet rzuconych w wir historii. Opowiada w sposób oryginalny, łącząc tajemnicę i elementy fantastyki, które jednak spajają się w spójną całość, dając nam kolejną szansę przyjrzenia się tragedii II wojny światowej.

NASZ PATRONAT

Rachel Roth do dziś przechowuje w domu bezcenną pamiątkę – rodzinne zdjęcie zrobione w warszawskim getcie latem 1941 roku. Po kilkudziesięciu latach od zakończenia wojny zdecydowała się spisać swoją historię będącą jednym z wielu testamentów ofiar Holocaustu. Na wspomnianej fotografii znajduje się kilkanaście osób – przeżyła tylko ona, dziewczynka znajdująca się po prawej stronie. Pozostali zginęli w trakcie nazistowskich prześladowań…

HISTORIA ALIANCKIEJ ZDRADY?

„Kontra” Józefa Mackiewicza niewątpliwie należy do tych książek, które na długo pozostają w pamięci. Mackiewicz pokazuje w niej m.in. tragedię Kozaków, którzy oddali się w ręce Anglików pod jednym warunkiem: nieprzekazywania ich w ręce Sowietów. Za sprawą Mikołaja Krasnowa otrzymaliśmy świadectwo tych wydarzeń, relację od środka kogoś, kto stał się przedmiotem „handlu” pomiędzy Anglikami a Józefem Stalinem. Na podstawie „gentlemen agreement” zginęły tysiące ludzi, którzy złożyli swój los w ręce Anglików.

ZABIĆ, ABY ŻYĆ

Książka Stefana Gazeła „Zabić aby żyć” ukazała się na Zachodzie w języku angielskim w końcu lat 50. I odniosła niewątpliwy sukces na rynku anglojęzycznym. Oto pojawił się bohater, który własnoręcznie, z bliska, patrząc swoim wrogom w oczy, zabił około 20 osób. Jak pisze Gazeł, takich ludzi jak on, którzy musieli osobiście twarzą w twarz walczyć o przeżycie i zabijać wrogów było w drugiej wojnie światowej niezwykle mało. Jego wspomnienia są wstrząsającym zapisem walki na śmierć i życie, w której najważniejszym celem było po prostu przeżyć.

1 LISTOPADA – PAMIĘTAMY

1 listopada pamiętamy także o naszych rodakach zabitych w czasie II wojny światowej. Groby Polaków rozsiane są po całym świecie. Autor portalu WarHist.pl odwiedził dwa miejsca pamięci w Berlinie, gdzie w imieniu Ambasady RP złożył wiązanki i zapalił znicze.
Miejsce Pamięci w Plötzensee jest poświęcone ofiarom narodowego socjalizmu pomordowanym w latach 1933-1945. Z kolei na cmentarzu w Reinickendorf znajduje się grób polskich robotników przymusowych zesłanych do III Rzeszy w czasie wojny. Zginęli w trakcie nalotu w 1943 roku.

ZAPOMNIANY BOHATER

„Próbowałem żyć, nie potrafię” – napisał tuż przed śmiercią, 16 października 1959 roku, w swoim mieszkaniu w Monachium Zbigniew Blichewicz, ps. „Szczerba”. Oprócz butelki whisky i pustej fiolki po środkach nasennych znaleziono przy nim list adresowany do kolegi, tak jak on kawalera Virtuti Militari, Tadeusza Chciuka „Celta”, a w nim prośbę, aby doprowadził on do wydania jego wspomnień z Powstania Warszawskiego. Tak rozstał się ze światem zapomniany, jeden z największych bohaterów Powstania Warszawskiego, obrońca Starówki, porucznik „Szczerba”.

NOWA ODSŁONA PORTALU

Drodzy Czytelnicy! Minęło ponad piętnaście lat od momentu, gdy w Internecie ukazał się pierwszy tekst portalu „II wojna światowa”. Piętnaście długich lat, w czasie których portal stał się jednym z najważniejszych polskich serwisów poświęconych historii, wspierającym ważne inicjatywy kulturalne, edukacyjne i społeczne. Dziś zaczynamy nowy rozdział działalności pod adresem WarHist.pl!
Dziękuję za Wasze wsparcie, uwagi, merytoryczną krytykę – bez Was portal nie mógłby istnieć i nigdy by nie powstał! Mam nadzieję, że wciąż będzie dla Was źródłem wielu interesujących lektur.

04. grudzień
TEGO DNIA

1939 – dzień uznawany za datę powstania Związku Walki Zbrojnej – gen. Kazimierz Sosnkowski podpisał wówczas „Instrukcję nr 1” adresowaną do gen. Stefana Roweckiego.

1941 – rządy polski i brytyjski wydały deklarację, w której zobowiązały się do osądzenia niemieckich zbrodniarzy po zakończeniu wojny.

1941 – na terenach polskich wcielonych do Rzeszy Niemcy wydali rozporządzenie, w którym wprowadzono surowe zasady antypolskich represji i szeroki katalog czynów zabronionych.

1942 – z inicjatywy Polskiego Podziemia powstała Rada Pomocy Żydom (kryptonim „Żegota”), która zastąpiła istniejący od września i kierowany przez Zofię Kossak-Szczucką Tymczasowy Komitet Pomocy Żydom. Głównym zadaniem Żegoty była pomoc prześladowanej ludności żydowskiej, brutalnie eksterminowanej przez Niemców na okupowanych ziemiach polskich.

1943 – w Kairze rozpoczęła się kolejna konferencja prezydenta USA Franklina Delano Roosevelta oraz premiera Wielkiej Brytanii Winstona Churchilla. Dodatkowo uczestnikiem spotkań był prezydent Turcji İsmet İnönü. Mimo nacisków przedstawicieli koalicji alianckiej Turcja zachowała neutralność do początku 1945 roku.

1944 – wojska kanadyjskie wkroczyły do Ravenny, którą częściowo wyzwolili już włoscy partyzanci.

CIEKAWOSTKI

ORP „Orzeł” i jego „uszy”, czyli hydrofony

ORP „Orzeł” podczas polowania na okręty i statki przeciwnika korzystał ze swoich „uszu”, czyli hydrofonów. Jak one działały?

Polski niszczyciel – lepszy niż pałac?

Czy polski niszczyciel był lepszy od pałacu? Służący na „Błyskawicy” Wincenty Cygan przekonuje, że pod pewnymi względami tak.