Tytuł – Winston Churchill. Późny bohater.
Rok wydania – 2022
Autor – Thomas Kielinger
Wydawnictwo – Bellona
Liczba stron – 399
Tematyka – biografia Winstona Churchilla, brytyjskiego premiera, wybitnego polityka, wojskowego, pisarza, a przede wszystkim przywódcy Wielkiej Brytanii w okresie II wojny światowej – interesujące, syntetyczne podejście Kielingera.
Ocena – 7/10
Gdy na polskim rynku ukazywało się pierwsze wydanie „Późnego bohatera”, na ekrany kin trafił raczej przeciętny ,,Czas mroku” opowiadający o Winstonie Churchillu i jego nieomal samotnej walce z nazistowskimi Niemcami. Dziś już wiemy, że Churchill nie był ani samotny, ani nieskazitelnie czysty. Hagiograficzne opowieści zostawmy zatem propagandystom, którzy chcieliby kreować bohaterów bez skazy. Churchill miał ich sporo (i propagandystów, i skaz). Thomas Kielinger w książce ,,Późny bohater” kreśli obraz życia brytyjskiego premiera, noblisty, wojskowego, starając się połączyć tak wiele wątków w spójną całość, że już na wstępie chylę głowę z szacunkiem. Niełatwo jest bowiem mierzyć się z legendą.
Paradoksalnie przeciętność filmu wyszła na plus książce Thomasa Kielingera, który napisał ją umiejętnie, ustrzegł się większych wpadek, a przy tym zaserwował czytelnikom lekturę stojącą na wysokim poziomie literackim. W porównaniu do kinematograficznego dzieła wątpliwej jakości Kielinger wypada zatem bardzo dobrze. W porównaniu do monumentalnych biografii z serii ,,Literatura faktu” Wydawnictwa Prószyński i S-ka nie jest już tak kolorowo, choć trzeba docenić przystępny, sprawny styl pisarski.
Kielinger z kolei po prostu potrafi pisać i nawet w dziesiątkach informacji i wątków kreśli intrygujący obraz życia człowieka, niepozbawionego wad, słabości, a nade wszystko emocji. Tyle że te dziesiątki wątków nie wyczerpują tematu. To niby kompletna (pod względem poruszanych zagadnień), ale jednak uboga (pod względem ich rozwinięcia) biografia Winstona Churchilla. Życie brytyjskiego przywódcy zostało opowiedziane przekrojowo, bez zagłębiania się w szczegóły. Brak detali może być poczytany za minus, szczególnie przez odbiorców szukających czegoś więcej, nowości, świeżości spojrzenia. Życiorys Churchilla był wałkowany wielokrotnie, trudno tutaj o oryginalność. Kielinger nie sili się na sensacje, jego analiza polityczno-wojskowa nie odbiega od standardów. Zręcznie jednak połączył dziesiątki wątków w spójną, dobrze skomponowaną całość, co odbieram jako niewątpliwą zaletę książki i co będzie miało duże znaczenie dla czytelników nie posiadających wiedzy eksperckiej. Dodatkowym atutem są dziesiątki barwnych anegdot i ciekawostek przemyconych między poważniejszymi analizami zmysłu taktycznego, umiejętności politycznych, dyplomatycznych, wojskowych, a w dalszej kolejności pisarskich czy oratorskich brytyjskiego polityka. Wspomniany już styl pisarski podnosi jakość opracowania. Kielinger dopasowuje się swoją narracją do tego, jakim człowiekiem był Churchill – polityk barwny, który potrafił pociągnąć za sobą tłumy oratorskimi popisami.
Gdy idzie o kwestie związane stricte z Polską, tych jest zaskakująco mało. Najważniejszy wątek – konferencja w Jałcie – został maksymalnie spłycony, co nie wpływa pozytywnie na odbiór całości. Dało się także zauważyć próby rozgrzeszania Churchilla, pewnej miękkości autora, który nie potrafił otwarcie i solidnie skrytykować brytyjskiego premiera za błędne decyzje, zadufanie w sobie i wreszcie krótkowzroczność. Skrótowość ujęcia jest zawsze wrogiem rzetelnej analizy. Nie da się omówić problemu z wielu perspektyw, bo zwyczajnie brakuje na to miejsca. Kielinger potknął się w ten sposób wielokrotnie i dlatego ,,Późnego bohatera” absolutnie nie można traktować jako kompletnej analizy, a wyłącznie próbę zwrócenia uwagi na podstawowe zagadnienia, a w dalszej kolejności jedynie przyczynek do poważniejszych, bardziej rozbudowanych opracowań.
Gdybym jednak chciał dowiedzieć się czegoś o życiu i działalności Churchilla, bez wątpienia sięgnąłbym po książkę Kilingera. To lektura stojąca na wysokim poziomie i w syntetyczny sposób przedstawiająca najważniejsze fakty rozbudowane o kontekst historyczny. Nawet jeśli tekstu jest za mało, to jego wysoki poziom zrekompensował mi braki. Niezła robota pomimo niedociągnięć.
Ocena – 7/10
