Trafford Leigh-Mallory (1892-1944) – brytyjski wojskowy, pilot okresu I wojny światowej, ważny dowódca Brytyjskich Sił Powietrznych (Royal Air Force – RAF).
Urodził się 11 lipca 1892 roku w Mobberley. Uczęszczał do szkół w Haileybury oraz Magdalene College, by przed wojną rozpocząć praktykę adwokacką. Po wybuchu konfliktu w 1914 roku wstąpił do wojska i walczył na froncie zachodnim, gdzie odniósł ciężkie rany. Wycofany z frontu w czasie rekonwalescencji rozpoczął służbę w brytyjskim Royal Flying Corps. W 1916 roku przechodził przeszkolenie w zakresie pilotażu. W połowie roku wrócił do czynnej służby i wziął udział w bitwie nad Sommą. Był zdolnym lotnikiem, miał również talent dowódczy. W konsekwencji w 1917 roku powierzono mu 8. Dywizjon. Po zakończeniu konfliktu początkowo wrócił do zawodu prawnika, jednak szybko porzucił zawód adwokata dla dobrze zapowiadającej się kariery wojskowej. W 1919 roku został awansowany do stopnia majora, a następnie obejmował dowodzenie nad dywizjonami i skrzydłem lotniczym (1925). Dokształcał się na kursach oficerskich i wyspecjalizował w zakresie współpracy sił powietrznych z wojskami lądowymi.
Na początku lat trzydziestych zaczął pracę w Ministerstwie Lotnictwa, później krótko służył na brytyjskim Środkowym Wschodzie. Pod koniec 1937 roku przejął dowodzenie nad 12. Grupą Myśliwską. Rok później został awansowany do stopnia air vice marshalla.
Po wybuchu II wojny światowej podległe Mallory’emu siły uczestniczyły przede wszystkim w działaniach osłonowych, z rzadka angażując się w walki na kontynencie. Obrona środkowej części Wielkiej Brytanii była obliczona na odpieranie wypraw bombowych niemieckiej Luftwaffe, jednak w pierwszej fazie konfliktu naloty miały ograniczony zasięg. Zdecydowanie więcej zadań powierzano w tym czasie 11. Grupie Myśliwskiej marsz. Keitha Parka, która angażowała się nie tylko w osłanianie Londynu, ale także we współpracę z siłami ekspedycyjnymi we Francji. Lotnicy Parka osłaniali m.in. operację ewakuacji spod Dunkierki. W tym czasie obydwaj dowódcy mocno się poróżnili ze względu na rozbieżności zdań dotyczące stosowanej taktyki. Park postulował operowanie w małych grupach, bardziej zwrotnych i przygotowanych do szybkich manewrów. Mallory był zwolennikiem wykorzystania taktyki ,,Big Wing” – dużych zgrupowań obejmujących nawet kilka dywizjonów operujących symultanicznie. Strategię realizował przy uczestnictwie i silnym poparciu legendy brytyjskiego lotnictwa Douglasa Badera. Praktyka pokazała, iż ,,Big Wing” były trudne do kierowania, a zmasowane ataki na niemieckie wyprawy bombowe często prowadziły do chaosu organizacyjnego. Mimo tego 12. Grupa Myśliwska świetnie radziła sobie w czasie bitwy o Wielką Brytanię, skutecznie operując przeciwko lotnictwu nieprzyjaciela. Negatywnym przejawem rywalizacji z Parkiem był brak odpowiedniego wsparcia dla 11. Grupy, która ze względu na decyzje Mallory’ego nie wykorzystała w pełni swojego potencjału.
Po zakończeniu bitwy nowy szef RAF a/v/m Charles Portal mianował Mallory’ego dowódcą 11. Grupy Myśliwskiej. Jego podkomendni odnosili umiarkowane sukcesy w wyprawach nad kontynentalną część Europy. Zostały one okupione sporymi stratami. Mimo tego w listopadzie Mallory został mianowany dowódcą Lotnictwa Myśliwskiego (Fighter Command), a miesiąc później awansowano go do stopnia air marshalla. Okres rządów Mallory’ego przypadł na czas zmasowanej ofensywy powietrznej przeciwko Niemcom. Mallory był jednym z planistów części alianckich operacji, a jego siły blisko współpracowały z armiami lądowymi walczącymi w tym czasie na froncie północnoafrykańskim, a następnie włoskim. Wreszcie Fighter Command uczestniczyło w przygotowaniach i przeprowadzeniu kluczowej dla losów wojny na froncie zachodnim operacji ,,Overlord”. Mallory został mianowany dowódcą powietrznych sił ekspedycyjnych. Żywo wspierał projekt bombardowania celów na terenie III Rzeszy, w tym niemieckich miast. Gdy szala zwycięstwa przechylała się na korzyść aliantów, w listopadzie 1944 roku Mallory został wyznaczony na dowódcę sił lotniczych w Azji Południowo-Wschodniej. W praktyce nie zdążył objąć stanowiska, gdyż zginął w katastrofie lotniczej 14 listopada 1944 roku w drodze do Burmy. Do wypadku doszło nad Alpami, a przyczyną była prawdopodobnie zła pogoda.
