1938 – w nocy z 8 na 9 listopada w Niemczech dokonano masowych pogromów ludności żydowskiej. W czasie tzw. Nocy Kryształowej (z niem. Kristallnacht) napadano na Żydów, niszczono ich mienie, w tym sklepy, synagogi, domy mieszkalne. Symboliczna nazwa wywodzi się od szyb wybitych przez nazistowskie bojówki.
1939 – na okupowanych ziemiach polskich Niemcy rozpoczęli kolejną fazę operacji wymierzonych w polską inteligencję. W Krakowie aresztowano ponad 30 naukowców i 120 przedstawicieli innych zawodów. Znaczna część z nich trafiła do obozu Auschwitz. Aresztowania kontynuowano także w łódzkim. W ciągu trzech dni uwięziono ok. 1500 osób w ramach tzw. Intelligenzaktion Litzmannstadt. Identyczną operację przeprowadzono w Lublinie, gdzie ofiarami represji padli m.in. uczeni z Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
1939 – w Warszawie powstała podziemna antyniemiecka Tajna Armia Polska. Jej pierwszym komendantem został płk Jan Włodarkiewicz. W 1940 roku organizacja weszła w skład konspiracyjnej Konfederacji Narodu, a następnie została wchłonięta przez Związek Walki Zbrojnej w ramach akcji scaleniowej Polskiego Podziemia.
1942 – Niemcy dokonali ostatecznej likwidacji żydowskiego getta w Lublinie. Wcześniej przeprowadzili masową wywózkę do obozu koncentracyjnego na Majdanku. Eksterminacji ludności towarzyszyło niszczenie budynków, w tym historycznych obiektów związanych z kultem judaistycznym.
1943 – alianci utworzyli UNRRA – organizację, której zadaniem była pomoc uchodźcom.
