Sowieckie czołgi BT (BT-2, BT-5, BT-7) wyróżniały się dużą szybkością. W efekcie były one bardzo mobilne, a do tego posiadały znaczny zasięg. Takie osiągi uzyskano kosztem pancerza, który był lekki i nie zapewniał pojazdom należytej ochrony. Zadania, jakie stawiano przed czołgami BT, nie wymagały jednak silnego opancerzenia. BT były bowiem pojazdami stworzonymi do wojny agresywnej. Miały szybkim manewrem znaleźć się na tyłach wojsk wroga, gdzie mogłyby w pełni wykorzystać swoje atuty. Dzięki swojej szybkości bez problemu byłyby w stanie przecinać wrogie szlaki komunikacyjne lub zajmować ważne obiekty, takie jak mosty, fabryki, porty, lotniska czy nawet miasta. Niespodziewana „nawała” lekkich czołgów po przełamaniu lub ominięciu linii frontu mogła bardzo zaszkodzić przeciwnikowi.
W realizacji tego zadania dla czołgów z rodziny BT ważna była także możliwość jazdy bez gąsienic – czyli po prostu na kołach. Po wjechaniu na tereny z dobrze rozbudowaną siecią dróg i autostrad, BT mogły zrzucić gąsienice, co zmieniłoby je w bardzo szybkie „kołowe” pojazdy opancerzone. Na drogach, bez gąsienic, ich prędkość maksymalna wynosiła aż 73 km/h. Przez wzgląd na te fakty, trzeba jasno stwierdzić, że głównym celem czołgów BT było operowanie na terenach o rozbudowanej infrastrukturze drogowej – głównie na zachodzie Europy a zwłaszcza w Niemczech. Niemieckie autostrady już w czasie wojny były doskonałymi drogami dla czołgów takich jak BT. Gdy jednak w momencie ataku Wehrmachtu na ZSRR w 1941 roku przyszło użyć czołgów BT w walce obronnej, okazały się one mało skuteczne. Jako pojazdy stworzone do walki na tyłach lub szybkiej penetracji podbitych terenów nie nadawały się do walki z regularnymi siłami zbrojnymi Trzeciej Rzeszy.
Ciekawostką jest fakt, że podwozia czołgów BT zostały zaprojektowane przez amerykańskiego inżyniera Jamesa Waltera Christiego, który skonstruował dwa prototypy o nazwie M.1931. Podwozia te nie zostały zaakceptowane do produkcji seryjnej przez US Army, toteż Christi przekazał oba prototypy Sowietom. Mimo tego jednak rozwiązania techniczne Christiego okazały się bardzo ważne dla rozwoju zarówno amerykańskiej, jak i brytyjskiej broni pancernej.
Podstawowe dane techniczne (wersja BT-7):
Załoga: 3 osoby
Masa: ok. 13 ton
Pancerz: 6-20 mm
Wymiary: długość 5,65 m; szerokość 2, 32 m; wysokość 2,39 m, prześwit 0,40 m
Napęd: 12-cylindrowy, chłodzony cieczą silnik M-17T o mocy 400KM, zapewniający prędkość maksymalną na drogach: 53 km/h (z gąsienicami) lub 73 km/h (na kołach)
Uzbrojenie: armata kal. 45 mm, 1 kaem kal. 7,62 mm
Fotografia: radzieckie czołgi BT-7 nad rzeką Chałchin-Goł w 1939 roku (Wikimedia, domena publiczna).
Marek Korczyk
