Maxime Weygand (1867-1965) – generał francuski, Generalny Inspektor Sił Zbrojnych we Francji, dowódca francuskich sił zbrojnych na Bliskim Wschodzie, minister obrony w rządzie Vichy. Jeden z bohaterów francuskiej strony w czasie I wojny światowej.
Urodził się 21 stycznia 1867 roku w Brukseli. W latach 1886-88 kształcił się w słynnej Szkole Wojskowej w Saint-Cyr, gdzie uczył się również m.in. Charles de Gaulle. Aby dogłębniej poznać sztukę wojskową, Maxime Weygand ukończył także Centrum Wyższych Studiów Wojskowych. Po wybuchu I wojny światowej został szefem sztabu gen. Ferdinanda Focha. W 1918 roku mianowano go szefem sztabu wojsk sił sprzymierzonych. W 1920 roku znalazł się w Polsce, dokąd przybył z misją wojskową. 15 sierpnia tego samego roku pomagał Wojsku Polskiemu odeprzeć ofensywę wojsk sowieckich pod Warszawą, gdzie Polacy rozstrzygnęli bitwę na swoją korzyść. Po powrocie do kraju szybko awansował, piastując kolejne ważne stanowiska. Był wiceprzewodniczącym Najwyższej Rady i Ministerstwa Wojny, a w latach 1931-35 otrzymał zaszczytne stanowisko generalissimusa. W okresie międzywojennym Weygand starał się utrzymać kondycję wojska francuskiego, będąc dalekowzrocznym politykiem i dostrzegając zagrożenie ze strony niemieckiej. Dlatego też to właśnie z jego inicjatywy we Francji utworzono pierwszą jej dywizję zmechanizowaną. W 1934 roku poparł też zabiegi dyplomatyczne w związku z sojuszem ze Związkiem Radzieckim. Niestety, 21 stycznia 1935 roku został przeniesiony na emeryturę, kończąc czynną służbę w wojsku oraz związki z polityką. Po zakończeniu służby zajął się pracą naukową, którą prowadził już od 1931 roku, tworząc kolejne książki. Został także członkiem Akademii Francuskiej. W 1931 roku wydał „Turenne”, aczkolwiek książka ta była gotowa już wcześniej. Rok później do jego dorobku dopisać można było „11 listopada”. W 1936 roku powstało „O historii wojskowej Mohameda Alego i jego synów”. Po kolejnych dwóch latach dorzucił jeszcze „Historię armii francuskiej”, wieńcząc tą pracą okres wytężonej działalności pisarskiej. W związku z napiętą sytuacją na międzynarodowej arenie dowództwo postanowiło ponownie sięgnąć po usługi doświadczonego wojskowego. 30 sierpnia 1939 roku Weygand został ponownie powołany do wojska, obejmując urząd komendanta operacji we wschodniej części Morza Śródziemnego. Początkowe działania II wojny światowej minęły mu na spokojnym przygotowaniu do konfliktu, w jaki wkrótce miał się zaangażować. Francuzi nie podejmowali się w tym czasie zakrojonych na szeroką skalę działań i dopiero maj 1940 roku miał to zmienić. Miesiąc ten był przełomowy dla sytuacji na froncie, gdyż niemieckie uderzenie skierowało się przeciw Francji. Weyganda ściągnięto do kraju w trybie natychmiastowym i powierzono mu stanowisko Naczelnego Wodza Francuskich Sił Zbrojnych. 19 maja rozpoczął pełnienie zaszczytnej i odpowiedzialnej funkcji. Niestety, mimo wysiłków armii francuskiej i sojuszniczych jednostek, nie udało się pokonać Wehrmachtu, który podbudowany zwycięstwami w Polsce i Skandynawii zagarniał kolejny kraj. Po klęsce Weygand poparł marszałka Philippe’a Pétaina, wchodząc wkrótce w skład rządu Vichy. 16 czerwca objął tekę ministra obrony. Na stanowisku tym pozostawał do września tego roku, kiedy to wysłano go do Afryki Północnej w charakterze delegata rządu. Nie zgadzał się on jednak z wytycznymi przywódców Vichy. Polityka przeciwna Lavalowi i potępianie kolaboracji z Niemcami doprowadziło do utraty stanowisk i w konsekwencji do aresztowania Weyganda 12 listopada 1941 roku w Saint-Pourcain-sur-Sioule. Następnie więziony przez Niemców do końca wojny. Uwolniony został przez wkraczających na tereny III Rzeszy Amerykanów. Po zakończeniu II wojny światowej postawiono go przed francuskim sądem, oskarżając o zdradę. Został uwięziony, tym razem przez swoich rodaków. „Niewola” skończyła się 9 maja 1946 roku, kiedy to wyszedł na wolność i poświęcił się pracy naukowej. Efektem jego działań było wydanie kolejnych książek, w tym „Pamiętników”, które spisywał przez siedem lat – 1950-57. W 1948 roku został zrehabilitowany przez francuskie władze. Zmarł 28 stycznia 1965 roku w Paryżu.
