Polska była jedynym krajem, w którym niemiecki okupant wprowadził bezwzględną karę śmierci za pomaganie ludności żydowskiej. Mimo tego polskie społeczeństwo angażowało się w ukrywanie i ratowanie Żydów przed Holocaustem, często przez lata udzielając im schronienia we własnych domach. Izraelski Instytut Yad Vashem wielokrotnie honorował przejawy bohaterstwa Polaków, przyznając im tytuł Sprawiedliwych Wśród Narodów Świata. Polacy, jako nacja, otrzymali największą liczbę zaszczytnych wyróżnień.
Warto podkreślić, że po niemieckiej agresji na Polskę w okupowanym kraju nie powstały władze kolaborujące z najeźdźcą, co także stanowi pewien fenomen państwa polskiego. Oczywiście, zdarzały się przypadki kolaboracji obywateli Polski z okupantem, jednak nigdy nie miały one charakteru systemowego i nie były sankcjonowane przez państwo. Co więcej, przypadki współpracy były zwalczane przez polski ruch oporu. W dyskusji na temat „Sprawiedliwych” nie można oczywiście pomijać kwestii kolaboracji, jednakże należy wyważyć odpowiednie proporcje i zauważyć, że pomimo niezwykle trudnych warunków i bezlitosnych prześladowań ze strony nazistów Polacy byli gotowi nieść pomoc ludności żydowskiej.
Polacy ratujący Żydów w czasie wojny
Na ratunek dzieciom – Irena Sendlerowa
Janusz Korczak maszeruje z dziećmi
Henryk Sławik – na ratunek ludności żydowskiej
Tragiczne bohaterstwo rodziny Ulmów
Słuszny wybór – historia rodziny Czerwińskich, polskich Sprawiedliwych
Polskie władze wobec pomocy ludności żydowskiej
Uwarunkowania pomocy ludności żydowskiej przez Rząd RP na Emigracji
Działania Rządu RP na Uchodźstwie na rzecz ludności żydowskiej
Polska dyplomacja czasu wojny – placówki zagraniczne
Oskarżenia władz polskich o antysemityzm i nadużycia
