Lata trzydzieste XX wieku to okres dynamicznej ekspansji militarnej Cesarstwa Japońskiego. Pozbawiony większej ilości surowców kraj, o dużych aspiracjach mocarstwowych, zainicjował podbój Azji już w 1931 roku, dokonując zajęcia Mandżurii. Na gruzach państwa zbudowano marionetkowe Mandżukuo. W 1937 roku Japończycy uderzyli na Chiny, wikłając się w długotrwały, niezwykle krwawy i wyniszczający konflikt zakończony dopiero wraz z kapitulacją cesarstwa we wrześniu 1945 roku. Wojnie towarzyszyły liczne zbrodnie wojenne, w tym pacyfikacje ludności cywilnej. W latach 1938-39 wojska japońskie toczyły również zacięte walki ze Związkiem Radzieckim, które nie przyniosły jednak sukcesów cesarskiej armii. W związku z prowadzeniem ekspansji na kierunku azjatyckim Japonia zawarła przymierze z Niemcami i Włochami, tworząc tzw. oś Berlin-Rzym-Tokio. Porozumienie było wymierzone przede wszystkim w komunistyczny Związek Radziecki.
Doktryna japońskiego imperializmu uwidoczniła się w pełni w czasie II wojny światowej. Po przejęciu francuskich i holenderskich posiadłości zamorskich w 1940 roku Japonia została obłożona amerykańskim embargo eksportowym. Skłoniło to Japończyków do uderzenia w kierunku bogatej w surowce południowo-wschodniej części Azji i wreszcie do zaatakowania Stanów Zjednoczonych. W trakcie wojny Japonią w praktyce zarządzała junta wojskowa z gen. Hideki Tojo i adm. Isoroku Yamamoto na czele. Rola cesarza Hirohito została zmarginalizowana, choć w systemie japońskim wciąż odgrywał on ważną rolę w procesie akceptacji decyzji wojskowych. Japońskie społeczeństwo, głównie ze względu na ślepe podporządkowanie władzy i zjednoczenie wokół wizji dominacji w Azji, aktywnie i powszechnie wspierało politykę militarnego imperializmu. Do ostatnich dni wojny japońscy żołnierze z niezwykłym fanatyzmem stawiali czoła przeciwnikowi. O ich zaangażowaniu świadczą przypadki rytualnych samobójstw w obliczu przewagi wroga oraz wykorzystanie pilotów-samobójców (tzw. kamikaze), którzy od 1944 roku atakowali amerykańskie okręty.
Jednym z elementów japońskiej doktryny była wizja stworzenie panazjatyckiej potęgi, a więc wspólnoty azjatyckich państw pod japońskim zarządem. Japończycy krwawo tłumili wszelkie przejawy sprzeciwu względem ich dominacji. Okrucieństwo i determinacja oddziałów w likwidacji wrogów sprawiły, iż japońska okupacja Azji jest powszechnie postrzegana w kategoriach zbrodni na ludności cywilnej.
Fotografia: japońskie czołgi Typ 89 nacierające w kierunku Manili na Filipinach. Źródło: Wikipedia, domena publiczna.
