Polskie getta – najczęstsze błędy

Getta jako odizolowane, wydzielone części miast zamieszkiwane przez ludność żydowską powstawały w Europie już w średniowieczu. Dopiero jednak eksterminacyjna polityka niemieckiej III Rzeszy zamieniła je w miejsca nie odosobnienia, lecz kaźni. Na terytorium państw okupowanych przez hitlerowskie Niemcy powstały tysiące gett, w których tłoczono ludność żydowską, pozbawiając ją wolności i dostępu do żywności, medykamentów, ubrań. W samej tylko okupowanej Polsce Niemcy utworzyli ponad 400 gett, z których największe getto warszawskie mieściło ok. 400 tys. Żydów. Wraz z upływem czasu getta były bezlitośnie likwidowane, a ludność albo zabijano na miejscu, albo przewożono do miejsc kaźni.

Podobnie jak w przypadku obozów koncentracyjnych, także kwestia lokalizacji gett może być powodem do semantycznej manipulacji. Mimo iż znaczna część z nich znajdowała się na ziemiach polskich, używanie frazy „polskie getta” jest absolutnie nieuzasadnione. Po Wojnie Obronnej 1939 roku ziemie polskie były okupowane przez Niemców, którzy pierwsze getto utworzyli w Piotrkowie Trybunalskim już w październiku 1939 roku. Separowanie i prześladowanie ludności żydowskiej było elementem niemieckiej koncepcji fizycznej eksterminacji Żydów, co konsekwentnie realizowano od połowy lat trzydziestych do końca II wojny światowej.

Polacy wielokrotnie dawali przykład odwagi i bohaterstwa, ratując ludność żydowską, często z narażeniem własnego życia. Żołnierze Armii Krajowej wspierali Żydowski Związek Wojskowy i Żydowską Organizację Bojową. Powołana do życia w 1942 roku Rada Pomocy Żydom (Żegota) służyła pomocą humanitarną, aprowizacyjną, a jej członkowie angażowali się w proces ukrywania Żydów. Trudno jednoznacznie oszacować liczbę Polaków pomagających Żydom oraz liczbę ocalonych. Według różnych danych w proces pomocy mogło być zaangażowanych nawet kilkaset tysięcy Polaków, co – szczególnie wobec zagrożenia karą śmierci ze strony niemieckiego okupanta – pokazuje niezwykłe bohaterstwo narodu polskiego.

Zdjęcie tytułowe: Jürgen Stroop (w środku) oraz Josef Blösche (pierwszy z prawej) podczas pacyfikacji Powstania w Getcie Warszawskim. Źródło: Wikipedia, domena publiczna.