Czesław Kałkusiński „Pieśń Szarych Szeregów”

Harcerska nas wiodła piosenka Zrodzona wśród lasów i pól, Piosenka radosna i piękna, Co padła rażona od kul. Przez kraju ruiny i zgliszcza, Przez miasta spalone i wsie, Z popiołów pożogi i zniszczeń Wskrzesimy i wiarę, i pieśń. Choć szare są nasze szeregi, Choć wątłe i ramię, i dłoń, My w każdej ojczyzny potrzebie Gotowi […]

Roman Ślęzak „Rozszumiały się wierzby płaczące”

Rozszumiały się wierzby płaczące, Rozpłakała się dziewczyna w głos, Od łez oczy podniosła błyszczące Na żołnierski, na twardy życia los. Nie szumcie wierzby nam Z żalu, co serce rwie, Nie płacz, dziewczyno ma, Bo w partyzantce nie jest źle. Do tańca grają nam Granaty, visów szczęk, Śmierć kosi niby łan, Lecz my nie wiemy co […]

Władysław Broniewski „Ballady i romanse”

Słuchaj dzieweczko! Ona nie słucha… To dzień biały, to miasteczko…” Nie ma miasteczka, nie ma żywego ducha, po gruzach biega naga, ruda Ryfka, trzynastoletnie dziecko. Przejeżdżali grubi Niemcy w grubym tanku. „Mama pod gruzami, tata w Majdanku…” Roześmiała się, zakręciła się, znikła. I przejeżdżał znajomy, dobry łyk z Lubartowa: „Masz, Ryfka, bułkę, żebyś była zdrowa…” […]

Józef Kłosowski „Pieśń żołnierska”

Za swoim lubym dziewczyna płacze Nie płacz, dziewczyno, otrzyj łzy, Jutro się z tobą może zobaczę, Będziemy razem — ja i ty!… Chmurny i smutny los nasz tułaczy, Lecz polskie słońce świeci nam. Nie chcemy żalu ani rozpaczy, Bo każdy los swój wybrał sam. Niejeden zginął cicho, nieznacznie, Meldunek jego przyjął Bóg. W dali widnieje […]

Jacek Kaczmarski „Ballada wrześniowa”

Długośmy na ten dzień czekali Z nadzieją niecierpliwą w duszy Kiedy bez słów Towarzysz Stalin Na mapie fajką strzałki ruszy. Krzyk jeden pomknął wzdłuż granicy I zanim zmilkł zagrzmiały działa To w bój z szybkością nawałnicy Armia Czerwona wyruszała. A cóż to za historia nowa? Zdumiona spyta Europa, Jak to? To chłopcy Mołotowa I sojusznicy […]

Krzysztof Kamil Baczyński „Deszcze”

Deszcz jak siwe łodygi, szary szum, a u okien smutek i konanie. Taki deszcz kocham, taki szelest strun, deszcz – życiu zmiłowanie. Dalekie pociągi jeszcze jadą dalej bez ciebie. Cóż? Bez ciebie. Cóż? w ogrody wód, w jeziora żalu, w liście, w aleje szklanych róż. I czekasz jeszcze? Jeszcze czekasz? Deszcz jest jak litość – […]

Zbigniew Jasiński „Żądamy amunicji”

Tu zęby mamy wilcze, a czapki na bakier, Tu u nas nikt nie płacze w Walczącej Warszawie. Tu się Prusakom siada na karku okrakiem I wrogów gołą garścią za gardło się dławi. A wy tam wciąż śpiewacie, że z kurzem krwi bratniej, Że w dymie pożarów niszczeje Warszawa, A my tu nagą piersią na strzały […]

Krzysztof Kamil Baczyński „Elegia o… [chłopcu polskim]”

Oddzielili cię, syneczku, od snów, co jak motyl drżą, haftowali ci, syneczku, smutne oczy rudą krwią, malowali krajobrazy w żółe ściegi pożóg, wyszywali wisielcami drzew płynące morze. Wyuczyli cię, syneczku, ziemi twej na pamięć, gdyś jej ścieżki powycinał żelaznymi łzami. Odchowali cię w ciemności, odkarmili bochnem trwóg, przemierzyłeś po omacku najwstydliwsze z ludzkich dróg. I […]

Tadeusz Gajcy „Śpiew murów”

Nocą, gdy miasto odpłynie w sen trzeci, a niebo czarną przewiąże się chmurą, wstań bezszelestnie, jak czynią to dzieci, i konchę ucha tak przyłóż do murów. Zaledwie westchniesz, a już cię doleci z samego dołu pięter klawiaturą w szumach i szmerach skłębionej zamieci minionych istnień bolesny głos chóru. „Bluszczem głosów spod ruin i zgliszcz pniemy […]

Lao Che „Godzina W”

Tramwajem jadę na Wojnę, Tramwajem z przedziałem: nur fur Deutsche, Z pierwszo-sierpniowym potem na skroni, Z zimnem lufy Visa w nogawce spodni. Siekiera, motyka, piłka, szklanka, Biało-czerwona opaska moja, opaska na ramię powstańca, W kieszeni strach, orzełek i tytoń w bibule, Ja nie pękam – idę w śmierć ot tak – Na Krótką Koszulę. Żołnierze […]