Autor nieznany „Tu mówi Warszawa”

Uwaga! Tu mówi Warszawa! Notujcie w „Trybunach” i „Timesach”. Trzymamy się jeszcze! Słyszycie! Uwaga! Robotnik, lud, dzieci na szańcach. Tu z ruin, pożarów i zgliszczy Przemawia wolności stolica. Niełatwo tak damy się zniszczyć. Możecie się nami zachwycać. Jak długo? To o tym nie wiecie? Dopóki krew płynie nam w żyłach. Bo ducha Narodu nie zgniecie […]

Jan Twardowski „Matka Boska Powstańcza”

Bóg Ci słońca na dłonie Twe nie żałował ani ciszy na usta Twe zbyt mało dał – broń bym zdobył dla Ciebie, o głodzie wędrował, potajemnie orzechy na ołtarz Ci rwał. Najświętsza, utracona, z rozkazami spalona – w barykady równoczarnym strumieniu – z Tobą twarz zapłakana, z Tobą bitwy do rana i uśmiechy, i sen […]

Autor nieznany „Egzekucja w Środzie”

W mieście, takim zwyczajnym, ot, jak dzień powszedni, Ruch niezwykły. Mur worków z piaskiem w rynku stanął. Kordon policji dzieli trotuar od jezdni, Tłumy na widowisko rozkazem zwołano. W Środzie, w Gostyniu, wszędzie jednaki rytuał: Śmierć jest „zglajchszaltowana” – rzędem po jej przydział Trzeba stać, aby grozę polska ludność czuła, Aby w lęku marł każdy, […]

Hemp Gru „63 dni chwały”

Ten dzień nie był zwyczajny, choć z pozoru taki sam jak każdy inny, niepokojąco spokojnie, młodzi ludzie tacy sami jak my, pragnący żyć, duszne sierpniowe popołudnie, siedemnasta minut pięć, swe żniwo bez litości zbiera śmierć, tak po prostu. Pamiętam o tym kiedy mijam te tablice, w codziennym zawale, w walce o lepsze życie, plama krwi, […]

Julian Tuwim „Do prostego człowieka”

Gdy znów do murów klajstrem świeżym Przylepiać zaczną obwieszczenia, Gdy „do ludności”, „do żołnierzy” Na alarm czarny druk uderzy I byle drab, i byle szczeniak W odwieczne kłamstwo ich uwierzy, Że trzeba iść i z armat walić, Mordować, grabić, truć i palić; Gdy zaczną na tysięczną modłę Ojczyznę szarpać deklinacją I łudzić kolorowym godłem, I […]

Antoni Słonimski „Niebo 39”

Przez wyboiste drogi gdy ostrożną stopą Błądzimy po Wiśniowcu ciemnym czy Zbarażu, Noc zapada ogromna nad cichą Europą, Tylko księżyc jak świeca pali się w ołtarzu. W czarnych miasta czeluściach czy w mroku miasteczka Tylko niebo nam świeci gwiazdami blademi – Jedyna już obrona, ostatnia ucieczka – Wróciło do nas niebo wraz z piekłem na […]

Autor nieznany „Marsz Leningradzki” fragm.

Grzmijcie trąby na alarm, Niech ustawia się oddział za oddziałem. Śmiało, towarzysze, w nogę, W bój za ukochany Leningrad! Wszystkich nas wojna zbliżyła, Zbratała nas jedną myślą. W bój wiedzi nas Woroszyłow, Żdanow wzywa nas w bój. Jak można się domyślić, nie jest to pełny tekst utworu. Jego źródłem było opracowanie Roya Miedwiediewa zatytułowane „Ludzie […]

Leszek Czajkowski „Monte Cassino”

Dowódca podniósł twarz i rzekł Słów kilka zbitych w kamień. Żołnierze zdławić trzeba lęk Za września złą kampanię. Ruszycie dzisiaj tam, gdzie nikt Przedostać się nie może. Bo Ty pomożesz zdobyć szczyt, Mój Miłosierny Boże. Więc naprzód, naprzód! Zagrzmiał śpiew Pod góry szorstkim pionem. Nasz bagnet sięgnie tam, gdzie lew Przelewał łzy czerwone. Już Francji […]

Stanisław Rogowski „Przed pomnikiem poety”

Samoloty, samoloty, samoloty wstrząsają rzadkim krzewem, ptatki, ptaki, ptaki nadsłuchują między śpiewem a śpiewem, samoloty, samoloty, samoloty wypruwają mięśnie błękitu, powitania, oddechy, spotkania zamierają w wiatrach pełnych zgrzytu. W ciemniach nocy surowo milcząc, w dziejach ziemi ziarnistej wietrząc, wieszcz powoli od oczu odwyka, przeczuwając z cokołu pomnika, że dla pięści coraz bliższe gardło, dla nieznośnych […]

Zbigniew Krukowski „Marsz 2. Korpusu”

Może były między nami jakieś kwasy, Ten z Narviku, tamten znów angielski lord, A ten trzeci spod Tobruku, A ten czwarty z Buzułuku, Połączyło nas Cassino, klasztor, fort. To my, żołnierze 2. Korpusu, Krzyżowców tarcza ramię zdobi nam. To my, żołnierze 2. Korpusu, Oszczerstwom wszystkim zadaliśmy kłam. Nie słowami, bo usta milczały; Odpowiedź naszą pisaliśmy […]