Rozciągnęła nad Tobą noc skrzydła,
rozciągnęły się mgły ponad Tobą;
w burz wichrów spętanaś wędzidła,
i płomienie Ci ognia — ozdobą.
Rozpętały nad Tobą się burze,
zaświeciły Ci łuną łez krwawą,
lecz Tyś wyższa, Tyś wzrosła ku górze,
o, męczeńska! — o, święta Warszawo!
Gdy Ci grały szatańsko szrapnele,
gdy Ci bomby pękały wśród ognia,
w Tobie wzrosło wielkości tak wiele,
że nie zmogła jej siła i zbrodnia.
Shartowałaś się we krwi i w ogniu
i moc swoją zachowasz na wieki;
moc, co w każdym już żyje przechodniu,
tętni w murach, gra w nurtach twej rzeki.
Takaś dumna, wyniosła i żywa,
taką jesteś promienną i krwawą…
Dzwon się głuchy z oddali odzywa…
Klękam w prochu przed Tobą, Warszawo!
Tekst za: https://wiersze.fandom.com/wiki/Warszawie
Teresa Bogusławska jest fenomenem polskiej poezji okresu II wojny światowej, nawet jak na standardy wyjątkowo młodych poetów i poetek Pokolenia Kolumbów. Dla Bogusławskiej należałoby utworzyć odrębną kategorię, bowiem urodziła 13 lipca 1929 roku w Warszawie. W dniu wybuchu Powstania Warszawskiego 1 sierpnia 1944 roku miała zatem ukończone zaledwie 15 lat! W czasie wojny uczyła się na tajnych kompletach i już w 1941 roku wstąpiła do 6. Warszawskiej Żeńskiej Drużyny Harcerskiej wchodzącej w skład konspiracyjnych Szarych Szeregów. 23 lutego 1944 roku została aresztowana przez Gestapo, które złapało ją podczas jednej z akcji Małego Sabotażu. Więziona w Pawiaku była przesłuchiwana i torturowana. Mimo iż ostatecznie została zwolniona z aresztu, ciężko przeszła okres uwięzienia. Przez wiele miesięcy leczyła się na gruźlicę. W czasie Powstania Warszawskiego zły stan zdrowia nie pozwolił jej na czynną walkę. Jak czytam w Powstańczych Biogramach: „szyła mundury i opaski powstańcze, kompletowała apteczki. Tworzyła także ryngrafy z wizerunkiem Matki Boskiej.” Po zakończeniu powstania nadal chorowała. Jej stan zdrowia uległ pogorszeniu, a matka zabrała ją do Zakopanego. Tam Teresa zmarła 1 lutego 1945 roku. Debiutowała w 1943 roku na łamach „Polski Walczącej”. Zbiór jej wierszy ukazał się w 1946 roku w tomiku „Mogiłom i cieniom”, a postać Bogusławskiej i jej twórczość przybliżył powojennym czytelnikom Józef Szypka w antologii „Wołanie z nocy. Wiersze najmłodszej poetki warszawskiej czasu wojny”. Wiersz „Warszawie” powstał w 1943 roku, rok przed wybuchem Powstania Warszawskiego. Jest coś szczególnego w tym utworze, który jako żywo opisuje dramat walczącej, wyniszczonej przez Niemców Warszawy. A przecież Bogusławska pisała o rzeczywistości okupacyjnej. Właśnie tak postrzegali dramat stolicy jej mieszkańcy. Jak pisze Wojciech Starzyński, autor opracowania poświęconego Teresie Bogusławskiej: „Nie jest to jedyny wiersz, w którym autorka zwraca się do swego rodzinnego miasta niczym do najbliższej osoby. Jednak na następny tego typu utwór będziemy musieli poczekać ponad rok, do grudnia 1944 roku”. Rzeczywiście, grudniowy wiersz był jej ostatnim. Osłabiona przez chorobę nie była w stanie już tworzyć. Swoje ostatnie poetyckie słowa skierowała do ukochanego miasta: „Takieś mi jest odległe…”. Bogusławska pochodziła z rodziny z tradycjami wojskowo-patriotycznymi. Jej ojciec, Antoni, był podpułkownikiem Wojska Polskiego, brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej. Był także utalentowanym poetą i pisarzem. Wiele z jego prac było adresowanych do dzieci i młodzieży, w wielu pojawiały się motywy harcerskie i patriotyczne. Matką Teresy była z kolei lekarka Maria Wolszczan. Dodajmy jeszcze, iż jej starszy brat, Andrzej, był pisarzem i dziennikarzem, a w czasie wojny służył m.in. w 1. Dywizji Pancernej gen. Maczka i wszedł w skład elitarnej grupy cichociemnych. W maju 1944 roku został przerzucony do okupowanej Polski. Jeśli jesteście zainteresowani losami Teresy Bogusławskiej i jej twórczością, warto odwiedzić: http://www.anti-defamation.pl/redutanews/miasto-moje-promienne-miasto-moich-snien-najmlodsza-poetka-walczacej-warszawy/. Autorka bloga odtworzyła wiele zdarzeń z życiorysu młodej poetki, umiejscawiając je w kontekście rozwijającego się wówczas talentu literackiego. Bardzo inspirujące rozważania.
