Podczas alianckiej inwazji na Sycylię, przeprowadzonej w lecie 1943 roku, wybrane włoskie okręty podwodne stawiły siłom inwazyjnym odważny opór. Przewaga aliantów była jednak tak duża, że podwodniacy z Regii Mariny nie mogli zyskać wiele więcej poza pokazem swojej determinacji. Atakujące włoskie okręty podwodne były bowiem bez większych trudność niszczone – o czym tak pisał Samuel Eliot Morison w książce „Sycylia – Salerno – Anzio. Styczeń 1943 – czerwiec 1944”:
„[Okręt podwodny] Flutto, po przejściu przez Cieśninę Mesyńską stoczył walkę z 3 brytyjskimi motorowymi kutrami torpedowymi koło Katanii 11 lipca o godzinie 21.30. Został zatopiony po zabiciu lub ranieniu 17 brytyjskich marynarzy. Bronzo, ignorując fakt, że Brytyjczycy właśnie zajęli Syrakuzy, 12 lipca w południe wynurzył się za miastem, by znaleźć się wewnątrz formacji tuzina brytyjskich okrętów. Trzy trałowce, H.M.S. Seaham, Boston i Pool błyskawicznie rozpoczęły ostrzał, który przyniósł wiele trafień i zabił jego dowódcę oraz 8 innych ludzi. Seaham zbliżył się, wysłał grupę abordażową, przejął Bronzo i odholował go do Syrakuz. Ostatecznie został on przekazany Francuskiej Marynarce Wojennej.
Trzynastego lipca lekki krążownik Sił 'Q’ królewskiej Marynarki Wojennej zaangażował w walkę okręt Nereida, 40 mil na wschód od Augusty. Seria ataków bombami głębinowymi przeprowadzona przez niszczyciele Ilex i Echo zmusiła okręt podwodny do wynurzenia, gdzie został on zatopiony ogniem dział; uratowano 22 ocalałych. Tego samego dnia Acciaio, podchodząc od północy do Cieśniny Mesyńskiej nawiązał w zatoce Gioia walkę z okrętem podwodnym J.K.M. Unruly i został zatopiony. Ascianghi miał satysfakcję trafienia jedną torpedą H.M.S. Newfoundland koło Katanii 23 lipca, zanim sam został zatopiony przez niszczyciele Laforey i Eclipse. Uratowano dowódcę i 27 włoskich marynarzy.
Wszystkie wymienione wyżej okręty podwodne miały wyporność między 600 a 750 ton i były jedynymi specjalnie skierowanymi do nękania sił inwazyjnych. Jednak inne jednostki również ucierpiały. Towarowe okręty podwodne, liczące od 1.370 do 2.220 ton, zostały zbudowane we Włoszech w celu przerwania alianckiej blokady i przywiezienia kauczuku z Malezji. Trzy z nich, które w dniu D były w Taranto, zostały skierowane do Neapolu. Wszystkie 3 zatonęły przed dotarciem do Cieśniny Mesyńskiej. Remo został zatopiony przez okręt podwodny H.M. United 15 lipca, Micea przez okręt podwodny H.M. Trooper 29 lipca i Romolo przez samoloty R.A.F. koło Augusty 19 lipca.
Dotychczas włoskie okręty podwodne omijały wody, na których operowała Marynarka Wojenna Stanów Zjednoczonych. Argento, 630-tonowy, bazujący na wyspie La Maddalena, 2 sierpnia wieczorem prowadził rekonesans przy południowym wybrzeżu Sycylii, kiedy zauważył w odległości wzroku od Pantellerii konwój 6 statków w drodze z Licaty do Oranu, eskortowany przez niszczyciele Stanów Zjednoczonych Buck i Nicholson. Komandor porucznik Millard J. Klein, dowódca Bucka, wezwał okręt do podania kodu. Brak odpowiedzi. Cel zniknął. Buck uchwycił kontakt sonarowy i o godzinie 23.19 zrzucił 16 bomb głębinowych. Kiedy konwój przeszedł, Klein ścigał swój cel jeszcze przez ponad 2 godziny.
Trzeciego sierpnia o godzinie 0.26 zrzucił pełny zestaw bomb głębinowych i miał satysfakcję widząc okręt podwodny wynurzający się bez ruchu 1.200 jardów za rufą. Buck otworzył ogień ze wszystkich dostępnych dział. Argento odpowiedział torpedą, która chybiła. Buck skierował w jego stronę wieżyczki 5-calowych dział i jego kapitan z zadowoleniem obserwował 'grad ołowiu i stali trafiający w okręt podwodny, wokół niego i w jego pobliżu’, kiedy ten wystrzelił drugą torpedę i znowu chybił. Buck zbliżył się na 50 stóp do burty okrętu, który stał już unieruchomiony na wodzie. Słyszano krzyki włoskich marynarzy, którzy opuszczali okręt. Po upewnieniu się, że okręt podwodny został opuszczony i tonie, Buck opuścił motorową szalupę ratunkową i spędził noc poszukując w ciemnościach ocalałych; uratował 46 z 49-osobowej załogi, w tym włoskiego dowódcę, który poinformował Kleina, że 'ogień armatni’ z Bucka wybił w podstawie kiosku dziurę, przez którą uciekła większość załogi.”
Bibliografia: Samuel Eliot Morison, „Sycylia – Salerno – Anzio. Styczeń 1943 – czerwiec 1944”.
Fotografia: włoski okręt podwodny Ascianghi – jeden z walczących w obronie Sycylii – na zdjęciu z 1937 roku. Źródło: Wikimedia, domena publiczna.
Marek Korczyk
