Rok wydania – 2017
Autor – praca zbiorowa
Wydawnictwo – Ośrodek Badań nad Totalitaryzmami
Liczba stron –
Seria wydawnicza – brak
Tematyka – pierwsza publikacja OBnT prezentująca dorobek archiwum „Zapisy terroru”.
W połowie 2017 roku ukazała się pierwsza publikacja Ośrodka Badań nad Totalitaryzmami im. Witolda Pileckiego. ,,Zapisy terroru. Warszawa” nie jest póki co dostępna szerszemu gronu odbiorców, ale ze względu na jej zakres i sposób przygotowania ma duży potencjał poznawczy i można się spodziewać, iż w przyszłości zostanie raz jeszcze przedrukowana na większą skalę. Dzisiaj służy przede wszystkim jako materiał promocyjny placówki, która odciska coraz silniejsze piętno w świecie badaczy przeszłości. Jako część środowiska historycznego z dużym zainteresowaniem obserwujemy rozwój ośrodka, mając nadzieję na kolejne inicjatywy, które pozwolą nie tylko na upamiętnienie przeszłości i ocalenie od zapomnienia naszego narodowego dziedzictwa, ale również skuteczną promocję historii Polski poza granicami kraju. ,,Zapisy Terroru” to dzisiaj ogromny potencjał na wszystkich wymienionych płaszczyznach. Publikacja towarzyszyła sesji UNESCO i już ten fakt świadczy o jej pierwszym sukcesie. Historia Polski jest słyszana na świecie, co z punktu widzenia obrony naszego stanowiska ma ogromne znaczenie.
,,Zapisy Terroru” dotykają tego, co najbardziej przejmujące w historii konfliktów – losów zwykłych ludzi, dla których wojna stanowiła osobistą tragedię. Głosy świadków zdarzeń, konsekwentnie zapisywane w archiwach Ośrodka Badań nad Totalitaryzmami, mają okazję przebić się do społecznej świadomości. To wstrząsające relacje mówiące o cierpieniu jednostki w obliczu barbarzyńskiej okupacji. Nie ma tutaj miejsca na głębokie analizy – są natomiast ludzie z ich, często prozaicznymi, ale przez to chyba bardziej rzeczywistymi, namacalnymi, problemami. Wydaje mi się, że tego typu głosy przemawiają do wyobraźni bardziej niż pozbawione emocji i głębszej refleksji statystyki. Jest to jedno z największych osiągnięć Komisji Badania Zbrodni Niemieckich w Polsce, które tuż po wojnie gromadziły materiały umożliwiające udokumentowanie skali zniszczeń w aspekcie materialnym i psychicznym.
Ktoś mógłby powiedzieć, że internetowa baza danych prowadzona i wciąż uzupełniana przez Ośrodek jest wystarczającym źródłem wiedzy i archiwów poświęconych niemieckiej okupacji. Wydaje mi się jednak, że przygotowanie publikacji, jej promocja, a w przyszłości – miejmy nadzieję – także szersza dystrybucja, pozwoli na dotarcie do większego grona odbiorców. Atutem jest także wydanie publikacji po angielsku (tekst recenzji opracowano na polskiej wersji językowej), co pozwoli zapewne zwiększyć zasięg publikacji o czytelników zagranicznych. Nie zgodzę się także z pojawiającymi się coraz częściej tezami o konieczności zapomnienia historii, pójścia do przodu za wszelką cenę. Nie należy się wyrzekać swojego dziedzictwa, nawet jeśli było ono tragiczne. Idąc do przodu, trzeba pamiętać o tym, co było, by podobne błędy nie stały się ponownie udziałem ludzkości. Jesteśmy to także winni minionym pokoleniom. Pamięć o ich cierpieniu, refleksja nad zawiłymi kolejami losu ojczyzny to nasz zbiorowy obowiązek.
Ocena: 
