Represje względem członków Polskiego Podziemia były charakterystycznym elementem budowania władzy komunistów na ziemiach wyzwalanych spod okupacji niemieckiej. Dysponując siłami wojskowymi oraz rozbudowanym aparatem służb bezpieczeństwa, komuniści byli w stanie stłumić działalność niepodległościową na ziemiach polskich, przede wszystkim ze strony członków Armii Krajowej (AK). Stłumienie opozycji umożliwiło Sowietom zainstalowanie marionetkowych władz oraz rozbudowę struktur umożliwiających powojenne prześladowania członków Polskiego Podziemia.
Ofensywa komunistów
Ogłoszenie manifestu Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego wiązało się nie tylko z polityczną deklaracją, ale i stworzeniem nowego reżimu prawnego na ziemiach wyzwalanych przez Armię Czerwoną. Uzurpujący sobie prawo do reprezentowania narodu polskiego komitet wprowadził nowy kodeks karny podlegający surowym przepisom Ludowego Wojska Polskiego. W akcie prawnym jako czyny zabronione określono wszelkie formy działań antyradzieckich, które w praktyce interpretowano jako przejawy niepodporządkowania się dominacji ZSRR i ośrodka komunistycznego. Zdelegalizowano wszelkie zorganizowane grupy zbrojne, co odnosiło się także do funkcjonowania AK. Na podstawie nowych przepisów prowadzono działalność wymierzoną w członków organizacji podziemnych, które do tej pory walczyły z niemieckim okupantem. Jeszcze w połowie 1944 roku żołnierze AK prowadzili na ziemiach wschodnich Akcję ,,Burza”, starając się wyzwolić je spod okupacji niemieckiej, a następnie współpracować z Armią Czerwoną. W wielu miejscach Polacy zostali aresztowani przez Sowietów (nawet do 50 tys. ludzi), dochodziło również do rozstrzeliwania opornych AK-owców i więzienia ujawniających się członków Polskiego Podziemia. Terror stosowany względem bohaterskiego ruchu oporu był obliczony na wyniszczenie najbardziej aktywnego elementu społecznego zaangażowanego w proces walki o niepodległość Polski.
Prześladowania
Dominacji komunistów sprzyjały rozbudowane struktury wojskowe i służb bezpieczeństwa. Od sierpnia 1944 na ziemiach wyzwalanych organizowano Urzędy Bezpieczeństwa Publicznego (podległe później Ministerstwu Bezpieczeństwa Publicznego), których funkcjonariusze mieli się podjąć ,,walki z bandytyzmem” rozumianym najczęściej jako sprzeciw względem władzy komunistycznej. Wspierały je siły Ludowego Wojska Polskiego, Armii Ludowej, ale także Armii Czerwonej i NKWD, które silnie indoktrynowało polskie ziemie, służąc wzmacnianiu pozycji władz powołanych z nadania Moskwy. W październiku 1944 roku została utworzona Milicja Obywatelska, która wkrótce przejęła na siebie ciężar działań przeciwko podziemiu antykomunistycznemu. Wielu polskich patriotów nie złożyło broni po wyzwoleniu kraju przez siły Armii Czerwonej, lecz postanowiło kontynuować walkę do uzyskania faktycznej niezależności. Ich skazana na porażkę walka zakończyła się na początku lat pięćdziesiątych wraz z rezygnacją ze zbrojnego oporu ostatnich grup. Członków powojennego antykomunistycznego podziemia określa się mianem Żołnierzy Wyklętych. Ich liczebność po wojnie nie przekraczała 20 tys. ludzi i stopniowo malała wraz z umacnianiem się władzy komunistów i rozbudową systemu bezpieczeństwa publicznego.
Fotografia tytułowa: manifest Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego (PKWN). Źródło: Wikipedia, domena publiczna.
