Sukcesy militarne III Rzeszy i Związku Radzieckiego doprowadziły do zajęcia szeregu państw, a w konsekwencji do wprowadzenia na ich terenie brutalnego reżimu okupacyjnego. Przez blisko sześć lat Europa była ciemiężona głównie przez Niemców, którzy podporządkowali sobie blisko połowę kontynentu. Po wyzwoleniu od niemieckiej okupacji państwa Europy Środkowej i Wschodniej weszły w skład sowieckiej strefy wpływów, co przez wielu historyków jest interpretowane jako wtórna okupacja.
Specyfika okupacji różniła się jednak w zależności od kraju, co wynikało często z decyzji przywódców totalitarnych reżimów. Nie da się bowiem porównać okupacji ziem polskich, gdzie Niemcy prowadzili politykę eksterminacyjną na ogromną skalę, do okupacji Francji, gdzie prześladowania miały ograniczony charakter. Co więcej, w wielu europejskich państwach funkcjonowały marionetkowe władze, które zdecydowały się na kolaborację z okupantem. Ideologia totalitarnych reżimów była fundamentem zbrodni popełnianych podczas II wojny światowej, ale napiętnowane powinny zostać także akty współpracy, często bulwersującej i ułatwiającej zbrodniczą politykę nazistów. Na tym tle nie można zapominać o bohaterach, którzy podjęli się walki z najeźdźcą, organizując prężnie działające ruchy oporu. Wszystko to składa się na skomplikowany obraz zróżnicowanych postaw, a nierzadko dramatycznych wyborów.
Niemiecka okupacja państw Europy – podboje
Specyfika niemieckiej okupacji w różnych częściach Europy
Kolaboracja z Niemcami w krajach Europy
Sowiecka okupacja Polski i krajów bałtyckich
Holocaust – eksterminacja ludności żydowskiej
Niemieckie akcje pacyfikacyjne
Hitlerowska walka z Kościołem Katolickim
Niemieckie akcje przeciwko polskiej inteligencji
Zobacz także działy tematyczne:
Totalitaryzmy II wojny światowej