Istnienie Policji Województwa Śląskiego było efektem posiadanej przez województwo śląskie w II RP autonomii, a jej główne zadanie – obok zwalczania przestępczości – stanowiło przeciwdziałanie wpływom nielegalnych organizacji niemieckich w województwie śląskim. Ze względu na dobrą znajomość rejonu Policja Województwa Śląskiego sprawnie pełniła swoją służbę, która nie należała do bezpiecznych, a niejeden funkcjonariusz odniósł w jej trakcie rany (w tym śmiertelne).
Śląscy policjanci odegrali istotną rolę na początku Wojny Obronnej z września 1939 roku, a nawet przed jej rozpoczęciem. Od 23 sierpnia do 1 września stoczyli przeszło 40 potyczek i 4 bitwy z niemieckimi oddziałami Freikorps Ebbinghaus działającymi na polsko-niemieckiej granicy.
Po rozpoczęciu regularnej wojny i inwazji Wehrmachtu, funkcjonariusze Policji Województwa Śląskiego – po krótkiej walce z przeważającym przeciwnikiem – zostali w nocy 2-3 września ewakuowani na Kresy Wschodnie. Tam, 17 września, padli ofiarą agresji Armii Czerwonej i dostali się do sowieckiej niewoli. Część z nich wiosną 1940 r. została zamordowana w ramach Zbrodni Katyńskiej. Jedynie niektórym udało się przedostać do Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie lub zaangażować w działalność konspiracyjną na terenie kraju. Jako formacja, Policja Województwa Śląskiego przestała istnieć 6 maja 1945 roku, wraz ze zniesieniem statutu organicznego województwa śląskiego. Co warte podkreślenia, nigdy nie została oficjalnie rozwiązana, choć w czasie II wojny światowej zginęło (głównie za sprawą Niemców i Sowietów) ok. 70-80% ogółu śląskich policjantów.
Warto też dodać, że w 1939 roku w śląskiej policji zatrudnionych było 3585 osób, co stanowiło ok. 10% wszystkich policjantów w II RP.
Bibliografia: „Policja Województwa Śląskiego w II RP. Materiały edukacyjne do wystawy elementarnej Instytutu Pamięci Narodowej”, Katowice 2023.
Fotografia tytułowa: Policja Województwa Śląskiego podczas defilady w Katowicach w 1936 roku. Źródło: Narodowe Archiwum Cyfrowe.
Marek Korczyk
