Mieczysław Ubysz „Ostatni komunikat”

Nadajemy komunikat z Warszawy.
Nadzwyczajny komunikat z Warszawy.
Stacja Armii Krajowej melduje:
Bój skończony i… nic, oprócz Sławy…

Wieść niesiemy do wszystkich narodów,
Konferencyj, przyjaciół i braci:
Lud Stolicy za wolność zapłacił
Swoim życiem.

Rozgłoście! Ponieście! Wolni. Wolni!
Już pełza po mieście
Trupi odór od szańców do szańców,
Milion legło wśród gruzów Powstańców.

Wolni. Wolni od kajdan i… życia.
Sztandar krwawy łopoce na wietrze,
Sztandar strzela zwycięsko purpurą!
Wolni! Wolni!!!

Milczenie złowieszcze.
Gruz nasiąkły krwią milczy ponuro…
Milion legło!

Stacja Armii Krajowej w Warszawie
Raz ostatni pozdrawia żołniersko
Wszystkich Braci walczących na świecie
O Zwycięstwo! O… wasze zwycięstwo!

Wolnej Francji, Rumunii, Bałkanom,
Naszym Braciom w zdobytym Berlinie
Ślemy Salut.

W płomieniach nasz Salut!!!
I nasz Salut jak Wolność tragiczny
Nad milczeniem urasta ulicy,
Jak śmierć blady!

Zwycięstwo! Zwycięstwo!
Nad Stolicą Wolności huragan
Zielonymi rękami dziś targa,
Lasem rosną milczącym i krwawym
W tym Salucie Honoru i Sławy.

W świat ponieście! ponieście!
Milion legło!

I nad tym Milionem
Chorałami jak dotąd zapłaczcie,
I zarzućcie na martwe nam głowy,
Z srebrnych ptaków,
Przybyłych… dzień później
Kiru wstęgę i płaszcz laurowy.

Meldujemy. Wiadomość ostatnia.
Armia bratnia jest o krok, jest blisko,
Na przedpolach Warszawy i zgliszczach,
Nim ostatni o wolność padł wystrzał –
Hełm widziano –
…Rosyjski hełm błyskał…

Audycję kończymy. Zwycięstwo.
Sztandar w wichrze nade mną łopoce!
Wielkość rośnie ogromna jak wieża!

…Były zrzuty. Dwa zrzuty tej nocy,
Lecz nie stało żądnego żołnierza…

Stacja Armii Krajowej melduje,
Że nadała swój program ostatni:
Błyskawica. Warszawa. Zwycięstwo.
Surmy. Bratnie Fanfary!!!
Przekleństwo.


Wiersz, który już na pierwszy rzut oka jest niezwykły. Jego forma i stylistyka utrzymane są w niecodziennej konwencji. Co więcej, także data jego stworzenia może wzbudzać zdumienie. Mieczysław Ubysz napisał utwór 15 sierpnia 1944 roku, na początku trzeciego tygodnia walk o Warszawę. Zawarł w nim jednak przypuszczenie, a może i pewność, iż powstańcy zginą, choć alianci odniosą kiedyś końcowe zwycięstwo i zdobędą Berlin. Jego wizja została zaprezentowana światu za pośrednictwem radiostacji powstańczej „Błyskawica”. Ubysz był człowiekiem niezwykłym. Urodził się w 1915 roku. Brał udział w walkach podczas kampanii wrześniowej, później zamieszkał w Krakowie, gdzie aktywnie zaangażował się w działalność konspiracyjną. W 1940 roku, zagrożony wsypą, przeniósł się do stolicy, z którą na trwałe związał się w okresie II wojny światowej. Pisał wiersze, działał w Armii Krajowej. Wreszcie był jednym z organizatorów funkcjonowania „Błyskawicy”, dzięki której jego przesłanie mogło dotrzeć do słuchaczy. Czas trwania Powstania Warszawskiego był szczególnym okresem dla twórczości Ubysza, który pisał wiele utworów poświęconych walkom o stolicę. Niestety, wiele z nich zostało zapomnianych, a sam autor ustąpił miejsca bardziej popularnym Baczyńskiemu, Szczepańskiemu czy Jasińskiemu. Po wojnie nadal tworzył, na krótki czas wyemigrował z kraju. Zmarł w 1970 roku.