They came for the communists,
and I did not speak up
because I wasn’t a communist;
They came for the socialists,
and I did not speak up
because I was not a socialist;
They came for the union leaders,
and I did not speak up
because I wasn’t a union leader;
They came for the Jews,
and I didn’t speak up
because I wasn’t a Jew.
Then they came for me,
and there was no one
left to speak up for me
Powyższy utwór jest sztandarowym przykładem poezji Martina Niemöllera, choć możemy go przeczytać w angielskiej wersji językowej. Oryginał powstał w języku niemieckim w 1942 roku podczas pobytu autora w obozie koncentracyjnym w Dachau. Martin Niemöller był niemieckim pastorem, który w okresie II wojny światowej związał się z ruchem antynazistowskim. Jeszcze w latach trzydziestych został kilkukrotnie uwięziony przez działaczy hitlerowskich. Tuż przed wojną został osadzony w obozie koncentracyjnym Sachsenhausen, gdzie wydano na niego wyrok śmierci. Wyroku nie wykonano. Następnie przeniesiono go do Dachau, gdzie znajdował się do końca wojny. W ostatnich dniach kwietnia 1945 roku został uwolniony przez aliantów z rąk niemieckich SS-Manów. Poniżej prezentuję niemieckojęzyczną wersję utworu.
Als die Nazis die Kommunisten holten,
habe ich geschwiegen;
ich war ja kein Kommunist.
Als sie die Sozialdemokraten einsperrten,
habe ich geschwiegen;
ich war ja kein Sozialdemokrat.
Als sie die Gewerkschafter holten,
habe ich nicht protestiert;
ich war ja kein Gewerkschafter.
Als sie die Juden holten,
habe ich geschwiegen;
ich war ja kein Jude.
Als sie mich holten,
gab es keinen mehr,
der protestierte
