Rok wydania – 2016
Autor – Piotr Sikora
Wydawnictwo – Almapress
Liczba stron – 412
Seria wydawnicza – Nieznane oblicza historii
Tematyka – przegląd najważniejszych starć powietrznych polskich pilotów.
Jedna ze sztandarowych serii Wydawnictwa Almapress rozszerzyła się ostatnio o kolejną książkę świetnego polskiego historyka lotnictwa Piotra Sikory. Czytelnicy „Nieznanych oblicz historii” zapewne przyzwyczaili się już, że piszący w ramach projektu autorzy trzymają wysoki poziom merytoryczny i zazwyczaj sięgają po mało znane lub wciąż nie w pełni opisane historie, głównie z czasów II wojny światowej, starając się odsłonić kulisy przeszłości, nierzadko dawno zapomnianej. „Bitwy polskiego lotnictwa 1918-1945” być może nie mają aż tak dużego potencjału poznawczego, jednak z miejsca stały się jednym z moich ulubionych źródeł zapewniających kompetentne, rzetelne i przede wszystkim bogate zestawienie wydarzeń kształtujących historię Polskich Skrzydeł na przestrzeni 27 lat formalnego istnienia II RP.
Nie ma co ukrywać, że lwia część opracowania koncentruje się na okresie II wojny światowej. To dość naturalne, zważywszy na okres względnego spokoju w latach 1918-1939. W konsekwencji to właśnie na okresie 1939-1945 skupimy się najsilniej. Piotr Sikora dokonuje bowiem syntezy walk, w których uczestniczyli Polacy na różnych frontach konfliktu. Wychodzi oczywiście od kampanii wrześniowej, opisując nieudaną próbę obrony polskiego nieba przed Niemcami i Sowietami. W tym miejscu warto podkreślić, iż autor nie stara się zagłębiać w historię polskiego lotnictwa jako taką, lecz dokonuje przeglądu wyłącznie starć powietrznych. Nie należy się zatem nastawiać na otrzymanie pełnego rysu historycznego istnienia Polskich Sił Powietrznych. Zupełnie inne cele przyświecały tej publikacji i trudno się nie zgodzić z formą, jaką przyjął Sikora. Omawia kolejne wydarzenia chronologicznie, choć oczywiście wplata w narrację także łączniki ukazujące zmiany polityczno-militarne związane z kolejnymi podbojami III Rzeszy i Związku Radzieckiego. Całość uzupełnia także ciekawostkami na temat pilotów oraz prezentacją przyczyn i konsekwencji formowania polskich jednostek powietrznych w odniesieniu do ówczesnej sytuacji strategicznej oraz opcji politycznych.
Ogromnym atutem opracowania jest jego dokładność w prezentowaniu poszczególnych walk polskich pilotów. Oczywiście, nie możemy zakładać, że polski historyk przekaże nam wiedzę na temat każdego, choćby najmniejszego starcia powietrznego, co byłoby szczególnie trudne w odniesieniu do bitwy o Anglię. Pomagają mu bogato cytowane relacje uczestników zdarzeń. Sikora nie stroni od wspomnień polskich lotników, co często podkreśla pracę jaką musiał wykonać, by zebrać tak bogate materiały do książki. Nie zapominajmy, że na bitwie o Anglię się nie kończy. Autor analizuje bowiem także walki nad okupowaną Europą w późniejszym okresie wojny, jak również zaangażowanie PSP w kampanię afrykańską, gdzie prym wiódł Cyrk Skalskiego.
Na niezłym poziomie stoi także narracja, której nie można wiele zarzucić. Sikora nie bawi się może w pisarskie fajerwerki, ale jest skuteczny i dokładny w tym, co robi. Świetnie zważył szczegółowość z ogólnością opisów, znajdując umiejętny balans między tym, co powinno znaleźć się w książce, a tym, co można odrzucić ze względu na jej ramy. Nie jest to łatwe i niejednokrotnie mieliśmy zastrzeżenia do autorów książek historycznych, którzy nieumiejętnie przenosili swoje rozważania na papier, zapominając o meritum opracowania. Sikora, a sprzyja mu bogate doświadczenia, ustrzegł się tego typu błędów.
Z mojej perspektywy książka spełnia pokładane w niej nadzieje niemal w stu procentach. Kalendarium walk polskich lotników spisane przez Piotra Sikorę stanowi doskonałe uzupełnienie dla wcześniejszych „Asów polskiego lotnictwa”, dając nam wgląd w to, co często najbardziej pasjonuje miłośników historii – dynamikę i nasilenie walk powietrznych. Bogate zestawienie uzupełniono o liczne aneksy oraz kilkaset dotąd niepublikowanych zdjęć, co w połączeniu ze świetną formą wydawniczą zwiastuje kolejny sukces serii „Nieznane oblicza historii” publikowanej przez Wydawnictwo Almapress. Nie zostaje zatem nic innego, jak trzymać kciuki za Piotra Sikorę, by jego lotnicza i pisarska pasja nie słabły. Jest bowiem gwarantem solidności.
Ocena:
