Tytuł – Broń Wojska Polskiego 1939-1945 (wyd. II)
Rok wydania – 2010
Autor – Andrzej Zasieczny
Wydawnictwo – Almapress
Liczba stron – 266
Tematyka – leksykon broni używanej przez żołnierzy Wojska Polskiego w latach 1939-1945 z uwzględnieniem sił partyzanckich.
Ocena – 7,5/10
Recenzja publikacji dot. wydania II, które ukazało się na rynku w 2010 w twardej oprawie. W 2022 roku Wydawnictwo Almapress wznowiło „Broń Wojska Polskiego 1939-1945” w mniejszej formie.
O tym, że Wojsko Polskie w okresie II wojny światowej było całkiem nieźle wyposażone mogliśmy się już wielokrotnie przekonać. Wbrew obiegowym opiniom, nie byliśmy ubogim kuzynem ze wschodu ani też Kopciuszkiem na przedwojennej mapie Europy – II Rzeczpospolita miała spory potencjał, zarówno gospodarczy, jak i militarny, który jednak został wyniszczony przez niemiecko-sowiecką agresję. Warto jednak podkreślić, iż rozwój polskiej armii oparty był nie tylko na sile ludzkiej, ale i nowinkach technicznych, dzięki czemu z Polakami liczyli się w Europie wszyscy. Nawet Adolf Hitler, w przeddzień brutalnej inwazji, obawiał się o realne możliwości swoich wojsk w starciu z sąsiadem ze wschodu. Z pewnością orientował się, jaką siłę stanowi Wojsko Polskie, choć nie możemy być pewni, czy miał dokładne informacje dotyczące zaawansowania technicznego nieprzyjacielskich wojsk. Informacje takie posiada z pewnością Andrzej Zasieczny, który przez wiele lat udowadniał, iż wypracował sobie solidną pozycję wśród współczesnych historyków wojskowości piszących o konstrukcjach sprzed lat. „Broń Wojska Polskiego 1939-1945” to kolejna publikacja poświęcona uzbrojeniu naszej narodowej armii. Co więcej, wśród opisów 55 samolotów Polskich Sił Powietrznych, 36 okrętów Polskiej Marynarki Wojennej, 24 jednostek Flotylli Rzecznej i ponad 150 rodzajów uzbrojenia używanego przez Wojska Lądowe Polskich Sił Zbrojnych znalazły się także cenne dane dotyczące produkcji i wyposażenia polskich partyzantów, przez co przed czytelnikami roztacza się perspektywa unikatowej lektury poświęconej ogółowi zagadnień.
Informacje o zawartości leksykonu znaleźć można na okładce książki i dopełniają one znakomitego pierwszego wrażenia. Na jego obraz składają się przede wszystkim bardzo dobra jakość wydania oraz estetyczne przygotowanie książki do druku. Elementy takie jak twarda okładka, kredowy papier doskonałej jakości czy świetne fotografie sprawiają, iż publikacja prezentuje się znakomicie. Na niezłym poziomie stoi również praca korekty i edycji, przez co „Broń Wojska Polskiego 1939-1945” wpisuje się w schemat wypracowany przy okazji dotychczasowych prac opatrzonych sygnaturą „Panoramy techniki wojskowej” prezentowanych dotychczas przez Wydawnictwo Almapress.
Naszą podróż przez 266 stron książki Zasiecznego rozpocząć musimy od oceny schematu, dzięki któremu tworzone są poszczególne opisy typów uzbrojenia. Autor nie zdecydował się na innowacje i urozmaicenia – sięgnął po sprawdzony, standardowy układ graficzny, wokół którego budowano do tej pory podobne publikacje. Obok rysu historycznego i krótkiej (naprawdę krótkiej) notki technicznej uzyskujemy zebrane w poręcznej tabeli dane taktyczne oraz niewielką grafikę (bądź kilka, w zależności od modelu). Całość ilustruje nam wygląd, zastosowanie i ewentualną służbę poszczególnych rodzajów uzbrojenia. Warto w tym momencie podkreślić kwestię szczegółowości, która pewnie pojawi nam się jeszcze niejednokrotnie. Z jednej strony mamy bowiem do czynienia ze zgrabnym zestawieniem niezwykłej wręcz ilości broni użytkowanej niegdyś przez Wojsko Polskie (nie tylko rodzimej produkcji, ale i pozyskiwanej bądź modyfikowanej w rozmaity sposób), z drugiej z ubogimi treściowo informacjami, które w żaden sposób nie wyczerpują tematu. W tym miejscu czytelnik musi się zastanowić i pomyśleć, czego tak naprawdę oczekuje od podobnej publikacji. Jeśli liczy na ogromną ilość danych, masę detali i niemal monograficzne opisy, może poczuć się rozczarowany. Jeśli jednak wykaże się zdrowym rozsądkiem i całość potraktuje jako zgrabny zbiór notek podyktowanych w encyklopedycznej formie, nie zawiedzie się i znajdzie cenne źródło informacji, które nie ma prawo wyschnąć – Zasieczny ma bowiem to do siebie, iż koncentruje się na najważniejszych wiadomościach, nie zagłębiając się w historie o mniejszym znaczeniu, przez co każdy z jego opisów to zwięzły wykaz danych, ewentualnie podpartych chwytliwą ciekawostką. I tak przez ponad 250 stron, z których każda odpowiada jednemu, konkretnemu typowi uzbrojenia z czasów II wojny światowej.
Koncepcja książki wymogła na Zasiecznym bardzo użyteczny podział materiału. W kolejnych rozdziałach autor prezentuje wybrane modele broni dopasowane albo do konkretnego okresu, albo sytuacji frontowej. W efekcie czytelnicy znajdą rozróżnienie na ruch oporu i regularne oddziały Wojska Polskiego, a także siły na wschodzie czy zachodzie. Uważny czytelnik wyłapie w ten sposób szereg informacji prezentujących historyczną perspektywę okresu. Warto podkreślić, iż Zasieczny nie stroni od danych, po które sięga niewielu. Wypełnia tym samym niszę niewiedzy, jaką zaobserwować mogliśmy na historycznym rynku. Jego rozważania stoją na wysokim poziomie merytorycznym, wykazuje się fachowością, gdy idzie o kwestie techniczno-taktyczne, aczkolwiek stroni od przesadnego zagłębiania się w nieczytelne szczegóły gmatwające często najważniejsze sprawy. Jest przy tym stylistycznie poprawny, choć akurat ten element nie rzuca na kolana. Warto też podkreślić bardzo umiejętne połączenie tekstu z fotografiami. Ryciny ilustrują najważniejsze elementy związane z wyglądem wyposażenia, z kolei archiwalia uświadamiają, gdzie, kiedy i w jaki sposób Wojsko Polskie stosowało konkretny typ uzbrojenia. Na koniec chciałbym Państwa odesłać do przedmowy autora, który w bardzo rozsądny sposób tłumaczy motywy wydania „Broni Wojska Polskiego 1939-1945”. Na rynku ukazuje się bowiem zbiorcze opracowanie, które obok rzetelności, innowacyjności i niezłego stylu ma przystępną cenę, będąc doskonałym uzupełnieniem historycznej biblioteczki.
Andrzej Zasieczny po raz kolejny pokazał, iż fachowość można umiejętnie połączyć ze skrótowym potraktowaniem tematu. Zakres jego pracy był na tyle szeroki, iż nie pozostawił miejsca na szczegółowe rozważania. Mimo tego autor przekazał szereg cennych informacji adresowanych do grona specjalistów i pasjonatów historii wojskowości oraz przeciętnych czytelników, którzy nie są nastawieni na specjalistyczne dane i ogłupiającą liczbę detali. Zasieczny stworzył leksykon kompetentny i stojący na wysokim poziomie merytorycznym. Co więcej, jego praca na tle innych publikacji, z którymi miałem okazję pracować, to pierwsze tak dobre ujęcie tematu broni Wojska Polskiego z okresu II wojny światowej. Komplementarność leksykonu i godna kronikarza skrupulatność w wyszukiwaniu kolejnych typów wyposażenia wojskowego to podstawowe cechy, dzięki którym książka Zasiecznego będzie użyteczną pomocą bibliograficzną dla wszystkich miłośników historii największego konfliktu w dziejach ludzkości. Braki w postaci skrótowego ujęcia i małej ilości historycznych szczegółów rekompensuje ilość podtypów uzbrojenia ujętych w iście encyklopedycznym stylu.
Ocena – 7,5/10
