Rok wydania – 2014
Autor – Piotr Sikora
Wydawnictwo – Almapress
Liczba stron – 560
Seria wydawnicza – Nieznane oblicza historii
Tematyka – opracowanie poświęcone polskim asom myśliwskim z czasów I i II wojny światowej.
Historia Polskich Sił Powietrznych jest jednym z najbardziej fascynujących epizodów II wojny światowej. Podniebne wyczyny bohaterów z 303. Dywizjonu uchodzą dzisiaj za nieomal legendarne, a poszczególnym lotnikom historycy nadali status swego rodzaju „gwiazd”. Ba, jak na owe czasy, grali oni rolę wojennych celebrytów, których życie i służba fascynowały obserwatorów. Kultowa powieść Arkadego Fiedlera jedynie ugruntowała markę Polskich Skrzydeł, a po latach stała się klasycznym przedstawicielem gatunku. Nic zatem dziwnego, że historia polskich lotników wciąż wzbudza emocje, a czytelnicy z radością sięgają po kolejne opracowania naukowe i popularnonaukowe (żeby daleko nie szukać, „Turkusowe szale” Remigiusza Mroza). Piotr Sikora świetnie wpisał się w kanon, publikując obszerne opracowanie „Asy polskiego lotnictwa”, które ma potencjał na to, by stać się jednym z podstawowych źródeł wiedzy dotyczących polskich pilotów myśliwskich.
Książka Sikory ukazała się na rynku za sprawą Wydawnictwa Almapress, które od kilku lat rozwija poczytną serię „Nieznane oblicza historii”. Można oczywiście polemizować z określeniem „nieznane”, ale trzeba oddać Sikorze, że do oklepanych wątków stricte biograficznych udanie wplótł informacje mniej popularne, często pomijane. Publikację polskiego historyka można podzielić na dwie części. Jedna z nich poświęcona jest pilotom-celebrytom, którzy doczekali się już wielu opracowań na swój temat. Tutaj dostrzegalna jest pewna skrótowość wynikająca z tego, że koleje życia niektórych lotników były już wielokrotnie omawiane, często w sposób bardzo dokładny. W efekcie o np. Stanisławie Skalskim dowiemy się niewiele ponad to, co mieliśmy już okazję przeczytać. W gruncie rzeczy poznamy jedynie najważniejsze fakty z jego życia, otrzymując kompletne zestawienie myśliwskich statystyk. Ten schemat stosowany jest także w odniesieniu do kolejnych biogramów. Piotr Sikora wykonał katorżniczą pracę archiwalną, wspaniale dokumentując wysiłek polskich pilotów. Jego opracowanie to prawdziwa biblia asów myśliwskich zawierająca wszystkie najważniejsze dane, niezbędne do zrozumienia fenomenu Polskich Skrzydeł i reprezentujących je bohaterów.
Sikora nie ogranicza się jedynie do prostego wyliczenia sukcesów pilotów. Każdy z biogramów zawiera dane dotyczące wszystkich najważniejszych aspektów życia danego lotnika wzbogacone o czytelne tabele zwycięstw. W tym miejscu warto odnotować, że w przypadku asów myśliwskich z czasów I wojny światowej stosowany jest układ alfabetyczny (lista segregowana nazwiskami), a w przypadku ich następców układ odnoszący się do liczby zwycięstw. Mankamentem jest brak indeksu nazwisk na końcu książki, przez co poszukiwanie konkretnego pilota może zająć chwilę czasu. Na osłodę dostaniemy kilkadziesiąt znakomitych aneksów. Sikora omawia statystyki indywidualne w czasie kampanii francuskiej, bitwy o Anglię, prezentuje zestawienia poszczególnych jednostek, analizuje zestrzelenia polskich pilotów, ich losy w niewoli, stosowane maszyny czy wsparcie pilotów nie-Polaków walczących w polskich dywizjonach. Cenne materiały, które świetnie komponują się z resztą książki. Docenić należy również obszerny wstęp, który służy za świetne wprowadzenie dla biogramów. Całość uzupełniają liczne fotografie archiwalne oraz czytelne schematy.
Właśnie tak wyobrażałem sobie książkę dokumentującą działalność polskich asów lotnictwa. Piotr Sikora wykonał ogromną pracę, przypominając największe sukcesy Polaków. Książki nie należy traktować wyłącznie jako encyklopedii z kolejnymi biogramami, lecz jako kompetentne opracowanie, które świetnie ilustruje dzieje Polskich Sił Powietrznych. Bardzo dobra pozycja.
Ocena:
